woensdag 29 oktober 2014

Reisheilige

Eindhoven Airport heeft sinds kort een gebedsruimte, een deel voor de moslims en een deel voor de christenen. Een van de vrijwilligers daar, ‘voor het schoonhouden en een praatje als daar behoefte aan is’, is de PKN-dominee uit Heeze. Zij vertelt het Eindhovens Dagblad dat in de christelijke vleugel een tekst is te vinden van Sint Patricius, ‘beschermheilige van de reizigers’. Klopt dat? Nee dat klopt niet.
Voor zover ik kan nagaan, heeft de dominee niet goed gegoogled. Ten voordele van de beroemde missionaris van Ierland en ten nadele van de echte patroon van de reizigers, Sint Christophorus, meestal aangeduid met Christoffel.
Nog onlangs is in onze familie gezocht naar een medaille van deze heilige, met het oog op de reis van een kleinzoon naar Nieuw Zeeland. Handelsreizigers, later vertegenwoordigers genoemd, tegenwoordig account managers geloof ik (zo volgt het ene eufemisme het andere op) plachten zo’n medaille naast het fotootje van hun geliefde op het dashboard te plakken. Er zijn nog zat vrachtautochauffeurs die dat doen, al ondervindt Christoffel ook hevige concurrentie van Pater Pio.
Christophorus (ik heb een neef die Chris heet, omdat zijn moeder zwanger van hem was, toen zij vanuit Nigeria terugverhuisde naar Nederland) betekent letterlijk: Christusdrager. Ademloos luisterden wij op de lagere school naar het verhaal over de veerman, die in een stormachtige nacht op zijn verzoek een kind over een onstuimige rivier droeg en gaandeweg bijna bezweek onder het gewicht: Jezus.

Zo zie je maar weer, protestanten moeten zich niet met heiligen bezig houden. Dat is een onderdeel van de kinderlijke roomse blijheid.

maandag 27 oktober 2014

Altijd bij de hand

De de Volkskrant adverteert in media die geacht worden in gebruik te zijn bij haar doelgroep met de slagzin Altijd bij de hand. Dat slaat op de vergevorderde digitalisering van de krant, waardoor ze over de hele wereld na ‘n paar vingertikken kan worden gelezen.
Om een bepaalde reden, die ik nader zal specificeren komt die reclame oubollig bij me over. Zoiets als Ik verkies Derk de Vries of Abonné stemt tevrêe, beide allang verdwenen sigarenmerken.


‘Altijd bij de hand’ was ooit het tekstje waarmee Hulstkamp Z.O. Genever (let op die G), haar zeer oude jenever aanprees. Dit zit in mijn geheugen gegrift, want in mijn geboortedorp had je een slijterij die in de jaren vijftig van de vorige eeuw al een lichtreclame op z’n pui had: Wed. Adank en daaronder, in iets kleinere letters: Hulstkamp altijd bij de hand!  Nu geviel het (ik blijf met mijn woordgebruik in stijl), dat de naam Hulstkamp uitviel. Men begrijpt het al, dit ging als een lopend vuurtje in het rond en het ontbrak er nog maar aan dat Weduwe Adank begon te knipperen.

Over 'Abonné stemt tevrêe' valt ook nog wel iets op te merken. Zoals gezegd, ging het om een sigaar. Merkwaardige coïncidentie, als we denken aan de krantenlezer. Maar het verhaal wordt nog sterker. De aldus genaamde Eindhovense sigarenfabriek legde rond 1960 het loodje, als gevolg van de toegenomen populariteit van de sigaret en het aanzienlijke prijsverschil tussen beide soorten rookwaar. (Intussen is dat verschil in relatieve zin weer zo goed als opgeheven, kan ik als tevreden en matige sigarenroker constateren.)

Voor de directeur-eigenaar van Abonné, Nico van Hussen, was een prima vervangende baan weggelegd: hij werd directeur van het toenmalige dagblad Oost-Brabant, dat door het Bossche Teulingsconcern was overgenomen. Van de Abonné naar de abonnees. De Teulingsen wisten overigens heel goed wat ze deden, want de industrieel Van Hussen, een beminnelijke al wat oudere heer, was een man met een geweldig netwerk in het Eindhovense. Daaraan had ik het bij voorbeeld te danken dat ik, als pas aangenomen redacteurtje van Oost-Brabant, binnen enkele maanden - bij een nog steeds nijpende woningnood - een nieuwbouwflatje kreeg toegewezen in het snelgroeiende stadsdeel Woensel.

Meer dan tevrêe.

woensdag 15 oktober 2014

Schaterlach uit het graf

Bezoekers van het graf van de Stem van het Volk in Provesano, dienen dezer dagen de oren te spitsen. Horen wij daar een schaterlach? Eindhovense brains weten tenminste, hoe met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid  de komst van een asielzoekerscentrum (700 bedden) naar het stadsdeel Woensel te verhinderen. En de stad-zelf heeft ook geen enkele moeite, het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers ten bedrage van 50.000 euro aan te spreken wegens 'bijkomende kosten'.

Dat zit zo. Een burgercomité heeft van 'juristen' vernomen dat het een goede kans maakt, dat AZC tegen te houden. En om diezelfde (?) juristen straks te betalen voor het kracht bij zetten van zijn bezwaren, doet het een financieel beroep op 'sympathisanten'. Daarvoor is het rekeningnummer van de Eindhovense Lijst Pim Fortuin (LPF) ter beschikking gesteld, wat betekent dat eventuele bijdragen fiscaal aftrekbaar zijn. Mooi meegenomen.

Het gigantische mondiale probleem van de onophoudelijke en steeds verder groeiende stroom vluchtelingen (bijna 22.000 in NL tot 1 september jl.) betekent voor het nog steeds superrijke westen het Uur van de Waarheid, maar blijkbaar zijn hier de brains niet toereikend om dat te bevatten - uitzonderingen daargelaten, zoals het veel kleinere Cranendonck, dat begon met de opvang van 700 mensen en wellicht een verdubbeling van dat aantal tegemoet ziet.

Ik wijd daar niet verder over uit; zie anders vanavond weer de journaals op het reusachtige flatscreen van je smart-tv. Hoe groter de gemeente, des te hoger lopen blijkbaar de bezwaren op: zie ook de protesten van de omwonenden van de voormalige koepelgevangenis in Breda.

Maar het Eindhovense verhaal is hiermee nog niet helemaal verteld. Het gebouw in Woensel, waar de asielzoekers worden verwacht, is bewoond door anti-krakers. Die moeten nu verhuizen naar het al bijna vijf jaar leegstaande gebouw van de Technische Dienst, in dit filmpje van Studio040 getypeerd als 'blok aan het been' van de gemeente. Er zitten al anti-kraak-bewoners in, maar om er nog meer te huisvesten moeten er aanpassingen worden gedaan voor 50.000 euro. Eindhoven vindt dat het COA - lees gerust: de vluchtelingen - daar nu voor moet opdraaien.

Ik had al m'n bedenkingen tegen Eindhoven Brainport, maar nu ik dit allemaal hoor, wil ik er beslist niet bij horen. Al zal dat het Burgercomité een zorg zijn. Dat zorgt immers alleen maar voor zichzelf.

(Gesproken column, Omroep Best, 15.10.2014)

maandag 13 oktober 2014

Geloof niet alles wat 'de media' ons bericht

Fotomodellen kunnen maar beter niet hun mond open doen, laat staan twitteren. Ze houden zich bij voorkeur bij het aan- en uittrekken van klederen en het met gehaakte pasjes voortgaan op de catwalk. Daarbij vooral een pruillip trekken. Dat heeft Kim Feenstra, twitterend onder het motto 'All over the Universe' (mag het een onsje minder? Nee, want ik ken ook een mondje latijn: 'Bis vincit,qui se vincit in victoria') ondervonden. 

Onder het toeziend oog van - ook niet te missen - De Nieuws BV, Broadcast Magazine, RTL Boulevard, Humberto Tan en 73.000 anderen, schreef ze vanmorgen: "Ebola, toevallige uitbraak of geplande actie? What's going on?"

Reageer je op zoiets? De wet van 'het hangt ervan af wie het zegt' is bij de bizz van ijzer. Dus kwam Feenstra er achter dat het erg moeilijk is op basis  van 'wat artikelen' een mening het Universum in te slingeren. Dan moet je, na de nodige kritiek van je volgers, gauw vertellen dat het geen mening is maar 'een stelling'. De toevoeging is al bijna een klassieker: 'Je moet niet alles geloven wat de 'Media' ons bericht.'

Precies, en de tweets van een wandelende etalagepop nog minder.  

vrijdag 10 oktober 2014

Olie en Parma Ham

Best grappig die kop, met bijpassende grafiek in het ED vandaag. Of opzienbarend? Op het eerste gezicht wel: 'DAF levert olie aan Koeweit en Saoedi's.' De tekening, die driekwart van de voorpagina in beslag neemt, mag er ook wezen. Het spoor van de containerschepen door het Suezkanaal en de Middellandse Zee. Het DAF-oliemannetje dat zijn kannetje ledigt boven een Saoedische boortoren.

Maar je moet in dit soort gevallen altijd verder lezen op de binnenpagina, als daartoe de gelegenheid wordt geboden. En wat blijkt nu? DAF verwerkt de al dan niet ruwe olie uit het Midden-Oosten tot een volgens haar 'uniek product' namelijk tot een 15W40 motorolie, 'speciaal voor dieselmotoren met turbo die erg warm worden'.

Einde verhaal? Einde verhaal, want het lijkt als twee druppels water (olie, voor mijn part) op dat van de Nederlandse varkens die tot ergernis van de Partij voor de Dieren als vrachtladingen naar Italië worden getransporteerd, om vervolgens weer naar Nederland te worden vervoerd in de vorm van Parma Ham.

Olie als smeerproduct, ook voor nieuwsmakers.

donderdag 9 oktober 2014

Een beeld zegt alles

Een krant, waaraan ik ooit was verbonden, had in de jaren vijftig een rubriek Foto's liegen niet. Hoe naïef. Toen was immers al bekend dat het sovjetregime er niet voor terugschrok, in ongenade gevallen personen op foto's weg te gummen. Vandaag de dag is photoshoppen in de betekenis van 'manipuleren' een overbekend begrip. Dat manipuleren kan trouwens al beginnen bij de opname. Voorbeeld: Een file, gefotografeerd met een telelens, ziet er heel wat dramatischer uit dan bij gebruik van een standaardlens. Nochtans ga ik nu even uit van integere fotojournalistiek en dan treedt het adagium naar voren: een beeld zegt meer dan welke tekst dan ook. Sommige foto's zijn een uitvoerige analyse waard. De - van origine - fotograaf Hans Aarsman heeft het tot zijn corebusiness gemaakt.

Ik ga nu even Aarsmannetje spelen met een foto die vandaag de voorpagina van het Eindhovens Dagblad siert: burgemeester Ubachs van Laarbeek op weg naar de raadszaal om te verklaren dat hij aanblijft, ondanks dat de gemeenteraad in meerderheid het vertrouwen in hem heeft opgezegd. Geen Gang naar Canossa dus, want dat zou een knieval zijn geweest en veel verder dan de erkenning dat hij fouten heeft gemaakt, wilde Ubachs volgens het verslag niet gaan. Aan de Commissaris van de Koning in Brabant nu de taak, uit te maken of er nog bestuurlijke levenskansen voor deze burgemeester in Laarbeek zijn.

Maar nu de foto van Ton van de Meulenhof in het ED. Wat natuurlijk het eerst opvalt, is de lichaamstaal van Ubachs. Dit is geen zelfbewuste ceo, die zich met forse schreden naar zijn 'Raad van Bestuur' begeeft, in de zekerheid dat hij zegevierend zijn gelijk zal halen. Al heeft hij z'n woordje wel goed voorbereid, met statements als 'Misschien is mijn stijl van besturen niet wat politiek Laarbeek aanspreekt'. (Met andere woorden: het hoeft niet aan mij te liggen.) Ubachs' gang is eerder schoorvoetend. Ik speelde even met het woord 'zombie', maar dat lijkt me wat overdreven. Wat is er verder nog op die foto te zien? Links een brandblusser. Een beetje flauw om daar enige symboliek in te zien. Meer intrigeert mij de glazen vitrine op de voorgrond. Daarin bevinden zich kennelijk attributen die in de geschiedenis van de gemeente of van haar voorgangers (Laarbeek is een fusiegemeente) een rol hebben gespeeld. Zo zie ik een voorzittershamer. En daarachter iets wat op het eerste gezicht een menselijk bot is, maar nader beschouwd wellicht ook een vergaderattribuut is, zij het dat het formaat eerder doet denken aan een voorhamer.

Ik ga er van uit dat de bij de burgemeester in gebruik zijnde voorzittershamer zonder bezwaar door zijn opvolger zal worden gehanteerd. Anders moet er een grotere vitrine komen.

woensdag 8 oktober 2014

Vinexsores

Inbraken komen in Vinexwijken vaker voor dan in traditionele buurten. Dat zeggen de verzekeraars. Ik heb dat bericht vanmorgen al ‘n paar keer voorbij horen komen, eerst op Radio 1 (NPO 1 krijg ik niet uit m’n toetsenbord), waar het heette dat 1. de sociale controle in V-wijken minder is (ja ja, ieder voor zich en god voor ons allen|) en 2. dat daar vooral tweeverdieners wonen, die veel dure spullen zouden hebben.

Wat ze daar in de verklaringen van de verzekeraars over het hoofd zagen pikte de commerciële radiozender BNR wèl als belangrijk op: bewoners van V-wijken, die tweeverdieners dus, zijn vaker niet thuis.

Vervolgens komt de krant. Daarvan lees ik doorgaans alleen nog maar te koppen – nou ja ik zie ze en blader verder. Het stond immers allang op het internet en die radioberichten, die vertellen hoofdzakelijk wat er in de krant staat.

dinsdag 7 oktober 2014

De bevrijding die op een andere dag was

Eerst even enigszins vrij Trouw citeren, het dagblad dat immers als verzetskrant begon en zoiets groot op de voorpagina zet:

‘Bevrijdingsdag wordt Dag van de Vrijheid, de Tweede Wereldoorlog staat weer centraal en 5 mei is iedereen vrij, vindt het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Maar dat comité is wel geschrokken van commentaren uit Joodse kring en de Indisch-Nederlandse gemeenschap, waar te horen viel: "de herdenking op de Dam is niet voor ons"'.

Ik heb hierover natuurlijk ook wel een mening, maar geen zin er m’n vingers aan te branden. Kan alleen maar zeggen: wat ‘n typisch Hollands gedoe nou weer en laat Bevrijdingsdag, op welke datum ook, dan maar een echte vrije dag worden voor alle inwoners van Nederland. Als het in de beleving maar niet op Koning Pils-dag lijkt. Wel zou het een mooie kans zijn om een meivakantie aan elkaar te knopen, mits wij ons dat in deze tijd nog kunnen permitteren.

Op welke datum ook? Ja, daar wou ik het wel even over hebben. Want het staat allerminst vast dat de Duitsers op 5 mei 1945 capituleerden met de nodige handtekeningen in Hotel De Wereld in Wageningen. Dat is een zorgvuldig – niet in de laatste plaats door prins Bernhard – overeind gehouden mythe. Wat wil je, de ‘voorbesprekingen’ vonden inderdaad op 5 mei plaats in dat hotel en Bernhard mocht daar bij zijn. Op de beroemde, toen genomen foto, die de laatste tijd weer door de media circuleert, zie je hem met een sigaretje als het ware op het schellinkje zitten. Maar de echte capitulatie vond een dag later, dus op 6 mei, plaats in de aula van de toenmalige Landbouwhogeschool in Wageningen. Daar was Bernhard niet bij. Zodoende.

In wezen was die aparte capitulatie in Nederland ook nog een show, ten faveure van de naar promotie hakende Canadese generaal Foulkes, want de Duitse krijgsmacht in geheel West-Europa gaf zich officieel al op 4 mei op de Lünenburger Heide over aan de geallieerden. Ik herinner me het radiobericht van de BBC hierover nog als de dag van gisteren, want het was ‘s avonds om 8 uur op mijn verjaardag en – tegelijkertijd – die van mijn moeder. Haar verjaardagsvisite ging en masse juichend de straat op en zij bleef alleen achter met de moeizaam bijeen gegaarde taartjes.

Ooit is voor 5 mei gekozen voor het vieren van de nationale bevrijding en het lijkt me absoluut irrelevant daar nu ook nog eens ruzie over te gaan maken.

maandag 6 oktober 2014

Friese snorrebaard

Pieter (is het eigenlijk niet Piter?) Sjoerd Gerbrandy, de oorlogspremier, heeft eindelijk zijn biografie. Van niemand minder dan Cees Fasseur, ook de levensbeschrijver van koningin Wilhelmina. Zijn laatste boek in dit genre, want hij is 75 en wil geen onvoltooid werk achterlaten. Ongetwijfeld was Gerbrandy de enige MP, die het in oorlogstijd in Londen, zonder parlement, zó had kunnen klaren. Ondanks, of liever dankzij z’n gereformeerde rechtlijnigheid en eigengereidheid.

Een eigengereidheid die hem deed botsen met die andere ego: Wilhelmina. Er was overigens uiteindelijk veel onderling respect.
Gerbrandy was trouwens een man, 'waar je best een borrel mee kon drinken', ervoer zijn Britse ambtgenoot Winston Churchille, die hem Sherry Brandy noemde.

De AR-politicus P.S. Gerbrandy (1885-1961) was na de oorlog nog elf jaar lid van de Tweede Kamer, dus nogal wiedes dat ik 'm wel eens tegenkwam, toen ik in Friesland als journalist de boel onveilig maakte (waarover later meer). Altijd leuk. Minder leuk was de wijze waarop de in Holland zetelende eindredactie van de krant waarvoor ik werkte eens een vermeende 'misstap'van het Friese kamerlid op de voorpagina meldde met de kop: Friese snorrebaard zat er naast. Dat kon natuurlijk niet in een Fries dagblad.

In 1956 of daaromtrent kwam Gerbrandy 'n kijkje nemen bij een internationaal schaaktoernooi in het Beursgebouw te Leeuwarden. Gewillig poseerde hij met een Russische schaker voor mijn camera, een Agfa Isolette III, voorzien van een flitsapparaat met losse Philipslampjes. Maar het wilde dat het lampje op het cruciale moment met een harde knal uiteenspatte. Gerbrandy noch de Rus vertrok een spier. En ik werd gearresteerd noch verwijderd.

Dat waren nog eens tijden.

Ordelijk gewriemel in de ochtendspits

Een grijze maandagmorgen. Ochtendspits. Het woon-werkverkeer nadert in rijen de rotonde in de Bestse Ringweg bij het Heerbeeck College van drie kanten, op weg naar de A58. Je kunt het gerust ordelijk gewriemel noemen, al klinkt dat paradoxaal. Jan Kuitenbrouwer twitterde dit weekeinde, dat ‘paradox’ tegenwoordig veel wordt gebruikt voor een echte tegenstelling, terwijl het een schijnbare tegenstelling is. Taalverarming.

Maar met ‘ordelijk gewriemel’ bedoel ik de routineuze handigheid waarmee automobilisten kans zien, de capaciteit van de rotonde zodanig te benutten, dat de doorstroming redelijk is: ze houden zich natuurlijk aan de voorrangsregel, maar weten precies wanneer ze er nog snel even door kunnen glippen.

Zondagmorgen ging de zon om achttien minuten voor acht op boven het Naardermeer, meldde sterrenkundige Govert Schilling in het radioprogramma Vroege Vogels. Nog ‘n week en dan is het rond die tijd donker. Veilig Verkeer Nederland heeft bij deze rotonde alvast een spandoek opgehangen met de vermaning richting fietsers: Licht aan! Ik neem me voor tezijnertijd nog eens ter plekke te gaan kijken, in hoeverre die boodschap tot de leerlingen van ‘t Heerbeeck doordringt. Zo niet, zoals vorige winter, dan is die spandoek even nutteloos als ‘De scholen zijn weer begonnen’ in september.

Fietsers hebben tegenwoordig ook in Best voorrang op rotondes. De scholieren, die er ooit tot in de gemeenteraadsvergadering actie voor voerden, maken daar rücksichtlos gebruik van. Zoals scholieren fietsen. Ouderen houden daarentegen eerder het zekere voor het onzekere. Een man steekt duidelijk zijn arm uit als hij op de rotonde van richting verandert. Toch moet-ie na enkele seconden Kijk uit roepen als hij bijna in botsing komt met drie tegen de draad in fietsende jongens; meisjes giechelen dan, jongens knorren.

In de krant staat een kop: ‘Maatregelen tegen bellende fietsers.’ Dat slaat bij nader inzien niet op de bel van Eddie Christiani (‘Als ik tweemaal met mijn fietsbel bel’) maar op het fietsend what’s appen door de jongeren. We leven in een interessante tijd, tenminste als je aan de kant staat te kijken.